English Français Deutsch Italiano Español


Leo J. Elders - de persoon

Leo J. Elders

Leonardus Johannes Elders werd geboren te Enkhuizen op 7 au­gus­tus 1926 als zoon van Jan Elders (1900-1992) burge­mees­ter van Bo­ven­karspel (1935-1965) en Johanna Josepha Borst (1899-1978). Na de humaniora studies aan het internaat in de voor­ma­lige Abdij Rolduc (Kerkrade), trad hij in 1945 bij de Mis­sio­na­rissen van Steyl oftewel de Ge­meen­schap van het God­de­lijk Woord (Societas Verbi Divini, SVD). In de SVD ont­wik­kelde hij zijn grote liefde voor Sint-Thomas van Aquino zowel door middel van zijn leer­mees­ters zoals Heinrich Grevelhörster (1893-1976), die hem in contact brachten met de werken van Norberto del Prado O.P., Gallus Manser O.P., Réginald Garrigou-Lagrange O.P., Jacques Maritain en anderen, als ook door de studie van de klassieke com­mentatoren zoals Johannes a Sancto Thoma en Cajetanus. Na het doorlopen van de gebruike­lijke studie van filo­so­fie en theo­lo­gie in Helvoirt, Tete­ringen en Sankt Augustin (Duits­land), zette hij zijn studies voort aan de Uni­ver­si­teit van Utrecht bij Cornelia de Vogel (1905-1986) en begon klassieke talen te doceren aan het Missiehuis Sint-Jan, het toen­ma­lige klein­semi­narie van de SVD. Op 23 februari 1953 ont­ving hij in de kapel van het missiehuis te Soester­berg de pries­ter­wij­ding uit de han­den van Mgr. W. van Bekkum SVD.

Granby (Québec - Canada)

In het najaar van 1954 volgt een benoe­ming aan het klein­semi­narie van de SVD in Granby (Québec) waar hij klassieke talen onder­wijst. Intussen bereidt hij zijn pro­mo­tie in de filo­so­fie voor welke plaats­vindt in 1959 aan de Université de Montréal onder lei­ding van Vianney Décarie met een proef­schrift geti­teld: Aristotle’s Theory of the One: A Study of Book X of the Metaphysics.

Nanzan Uni­ver­si­teit (Nagoya-Japan)

In 1959 volgt een benoe­ming aan de Nanzan Uni­ver­si­teit te Nagoya (Japan) waar hij tot 1971 lesgeeft, professor wordt en rector van het semi­na­rie. In deze jaren bereidt hij twee monografieën over Aristo­teles voor en geeft, samen met Henri van Straelen SVD (1903-2004), een zevendelige Japanse vertaling en com­men­taar op de do­cu­menten van Vaticanum II uit.

Con­gre­ga­tie voor de Ge­loofs­leer (Vati­caan)

Congregatie van de Geloofsleer

In 1971 wordt hij gevraagd te gaan werken voor de doctrinele sectie van de Con­gre­ga­tie van de Ge­loofs­leer onder lei­ding van kar­di­naal-prefect Franjo Šeper en wordt hij tevens assis­tent-se­cre­ta­ris van de Pau­se­lijke Bijbel­com­mis­sie. In deze periode begint een langdurige samen­wer­king met de Inter­na­tio­nale Theologen­com­mis­sie, in het bij­zon­der ten tijde het se­cre­ta­ris­schap van Philippe Delhaye (1972-1989). In deze periode doceert hij aan het Angelicum en de La­te­raanse Uni­ver­si­teit te Rome.

In deze Romeinse jaren ontstaan blijvende vriend­schappen met Abelardo Lobato O.P. (1925-2012), Clemens Vansteenkiste O.P. (1910-1997), Giuseppe Perini, Msgr. Brunero Gherardini (1925-2017), Carlos Cardona (1930-1993), Georges Cottier O.P. (1922-2016), Lluis Clavell en in het bij­zon­der met Msgr. Antonio Piolanti (1911-2001), de vice-presi­dent van de Pau­se­lijke Academie van Sint-Thomas van Aquino, waar­van Leo Elders in 1980 lid wordt.

Tevens dateert zijn ver­bon­den­heid met de toe­koms­tige kar­di­naal Joseph Ratzin­ger/Paus Bene­dic­tus XVI uit deze jaren.

In deze Romeinse jaren begint ook een langdurige samen­wer­king met de gerenommeerde tijd­schrif­ten Divus Thomas, Doctor Communis, Divinitas en Revue Thomiste.

Groot­semi­narie Rolduc (Kerkrade)

In 1976 volgt een verzoek van het Staats­secre­ta­riaat om Mgr. Johannes Gijsen (1932-2013) bij te staan bij de oprich­ting van het Groot­semi­narie Rolduc en de vorm­ge­ving van het filo­so­fisch on­der­richt. In deze periode ontstaan zijn hand­boeken over de natuurfilo­so­fie, ethiek en metafysica van Sint-Thomas.

foto: Wim Koopman
Grootseminarie Rolduc

In de tachti­ger jaren wordt Rolduc onder zijn toedoen een centrum voor thomisme door de organi­sa­tie van twee­jaar­lijkse inter­na­tio­nale con­fe­ren­ties over het denken van Sint-Thomas die inter­na­tio­naal gerenommeerde kenners van diens denken naar Rolduc brengen.

Zijn onder­zoek gaat in deze periode in toe­ne­mende mate naar de bijbelexegese van Sint-Thomas en de Kerk­va­ders als bron van diens denken. Op deze wijze was hij instru­menteel in wat vandaag het ‘bijbels Thomisme’ en ‘ressource­ment Thomisme’ genoemd wordt.

Naast zijn positie aan het Groot­semi­narie aanvaardt hij ver­schil­lende leer­op­drachten: het Center for Thomistic Studies in Houston, het studium Notre-Dame-de-Vie in Zuid-Frank­rijk en de Gustav Siewerth Akademie in Beieren. Dertig jaar lang on­der­richt hij aan het Institut de Philosophie Comparée in Paris.

In 1998 begint hij filo­so­fie te on­der­richten aan het semi­na­rie van het bisdom Haar­lem-Am­ster­dam.

Daarenboven geeft hij lezingen aan uni­ver­si­teiten in Europe, Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Japan, Taiwan en in bij­zon­der aan ver­schil­lende abdijen in Frank­rijk (Sainte-Madeleine du Barroux, Notre-Dame de Fontgombault, Sept-Fons, Saint-Joseph de Clairval, Sainte-Marie de Lagrasse, Fraternité de Saint Vincent Ferrer).

foto: G. Lanting
Missiehuis in Teteringen

Tete­ringen

In 2016 neemt hij afscheid van zijn les­op­drachten en keert terug naar het missiehuis in Tete­ringen waar hij tot aan zijn over­lij­den onder­zoek verricht en publi­ceert. Na een kort ziek­bed overlijdt hij daar op 14 ok­to­ber 2019. De uit­vaart vindt plaats op 19 ok­to­ber 2019 in de kapel van het missiehuis met als cele­brant Mgr. Everard de Jong, hulp­bis­schop van Roermond en oud-leer­ling van Leo Elders. Hij is begraven op de begraaf­plaats van het missiehuis in Tete­ringen.

Waar­de­ring

Ter gelegen­heid van zijn Gouden Pries­ter­jubi­leum in 2003 ont­vangt hij een Fest­schrift met een voor­woord van de toen­ma­lige kar­di­naal Joseph Ratzin­ger.1 Deze schrijft over Leo Elders: “Er kennt Thomas durch und durch; wer Thomas kennt und gründlich studiert, kennt aber nicht nur Thomas, son­dern die vielfältigen Flüsse philosophischen und theo­lo­gischen Denkens, die er zum Strom zusammengeführt und denen er die Richtung in die Zukunft - die Richtung zu ihrem Ziel hin gewiesen hat: zur ewigen Weisheit, die zu suchen Sinn alles philosophischen Fragens ist. Pater Elders kennt Thomas und die große philosophische Überlieferung und findet darin den Horizont seines Denkens. Er kennt die leiten­den Fragen und Einsichten, die im Ringen der Jahrhun­derte gewachsen sind, aber er findet auch den Mut, sich den Herausfor­derungen von heute zu stellen, und gerade das war ja das Große des Aquinaten, das er von seinen Schülern immer wie­der for­dert.”

In 2006 ont­ving hij de Life Time Achieve­ment Award vanwege de American Maritain Association.

In 2009 ont­ving hij de Order of St. Thomas door het Center for Thomistic Studies aan de University of St. Thomas (Houston, TX) vanwege “his superb contribution to the study of St. Thomas Aquinas and his generosity to the Center for Thomistic Studies”.

Ter gelegen­heid van zijn afscheid als docent aan de Neder­landse semi­na­ries en zijn aanstaande negen­tigste ver­jaar­dag werd Leo Elders op 24 juni 2016 een liber amicorum aangebo­den, geti­teld Libenter praeceptorum laudes celebrarem. Stories and Reflections in honor of Leo Elders s.v.d. on his Ninetieth Birthday. Paus Emeritus Bene­dic­tus XVI schrijft daarin: “In einer Zeit, in der die Wahrheitsfähigkeit des Menschen bezweifelt wird und eine Diktatur des Relativismus sich ausbreitet, haben Sie von Thomas von Aquin her die Pilgerschaft zur Wahrheit immer neu unternommen und im Suchen das Finden und im Finden das Suchen festge­hal­ten.”

-----------

  1. Indubitanter ad veritatem. Studies offered to Leo J. Elders SVD in Honor of the Golden Jubilee of his Ordination to the Priesthood. With a Preface by His Eminence Joseph Cardinal Ratzin­ger, ed. Jörgen Vijgen (Budel:Damon, 2003), 480 p.